Krupówki w Zakopanem zostaną wpisane do rejestru zabytków, a ich układ urbanistyczny zostanie objęty ochroną. Oznacza to, że nowe galerie handlowe, w podobnym stylu do tych zbudowanych na deptaku kilka lat temu, nie będą mogły powstać.
Krupówki to jedna z najbardziej znanych i ekskluzywnych ulic w Zakopanem. Jest to popularny deptak o długości 1,5 km, który corocznie przyciąga miliony turystów. Krupówki są ulubionym miejscem turystów odwiedzających Tatry, którzy zatrzymują się tam na chwilę, aby zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie. Ta popularność przyciąga duży biznes, co oznacza wysokie ceny wynajmu lokali. Niemniej jednak, ambicje inwestorów czasami kolidują z dobrym gustem i charakterem miasta, co prowadzi do powstawania budynków, które nie pasują do stylu architektonicznego Krupówek ani do całego miasta Zakopanego.
W 2016 roku władze miasta podjęły decyzję o wprowadzeniu parku kulturowego na Krupówkach i w sąsiednich ulicach, w celu uregulowania kwestii reklam, szyldów i handlu ulicznego. Niestety, uchwała nie stanowiła żadnych ograniczeń dla inwestorów, którzy dalej realizują swoje projekty budowlane. Efektem są nowe budynki, które w różny sposób wpisują się w styl architektoniczny Zakopanego i Krupówek. Niektóre są zgodne z duchem miasta, podczas gdy inne budzą kontrowersje.
Aby ochronić Zakopane przed niekontrolowaną zabudową, burmistrz miasta Leszek Dorula podjął kroki, które polecił konserwator zabytków. W 2016 roku wprowadzono uchwałę o parku kulturowym, która miała uporządkować kwestie reklam, szyldów i handlu ulicznego na ulicach Krupówek i sąsiednich.
Jednakże, ta uchwała nie zapobiegła zapędom inwestorów w budowaniu nowych kamienic, które nie zawsze pasują do charakteru miasta. W związku z tym, Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Krakowie rozpoczął proces wpisu układu urbanistycznego tej części miasta do rejestru zabytków. Wpis dotyczy obszaru w granicach parku kulturowego, który obejmuje ulicę Krupówki, część ulicy Kościuszki, część ul. Nowotarskiej, ul. Zborowskiego, część ul. Ogrodowej i Zaruskiego ul. Gen. Galicy, Placu Niepodległości, ul. Weteranów Wojny, ul. Staszica oraz część ul. Piłsudskiego.
Paweł Dziuban z urzędu ochrony zabytków w Nowym Targu mówi, że wpisanie Krupówek do rejestru zabytków oznacza, że nowe budynki nie będą mogły naruszać architektury i planu urbanistycznego miasta. Konserwator będzie miał wpływ na wygląd i formę nowych budynków, ale nie będzie mógł cofnąć już zbudowanych. Wpis do rejestru zabytków również ma chronić widoki i osie widokowe, takie jak np. widok na góry.
Mimo że procedura wpisu Krupówek do rejestru zabytków dopiero się rozpoczęła i formalnie jeszcze nie jest wpisany, to już teraz obowiązują zasady ochrony. Wszelkie nowe inwestycje, które mogłyby zmienić układ miasta, są tymczasowo wstrzymane do czasu zakończenia procedury. Jednak właściciele nieruchomości nadal będą mogli dokonywać remontów, ale po uzgodnieniu z konserwatorem zabytków.
Agata Nowakowska-Wolak, prezes podhalańskiego oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, stwierdza, że wprowadzenie parku kulturowego w 2016 roku miało chronić architekturę Krupówek, ale nie spełniło oczekiwań. Wpisanie obszaru do rejestru zabytków jest kolejnym narzędziem ochrony, ale należy zadać także pytanie; jak będzie egzekwowane?.
Właściciele nieruchomości będą mogli remontować swoje budynki, ale zgodnie z uzgodnieniami konserwatora. Warto zachować różnorodność zabudowy Krupówek jako dokument ciągłości historycznej i rozwoju tkanki miejskiej. Proces wpisu do rejestru może potrwać około trzech lat, a właściciele nieruchomości mogą składać odwołania. Zakopane ma już wpisane w rejestr zabytków obszary ul. Kościeliskiej, Parceli Urzędniczych i Równi Krupowej.
/jl
